Χριστούγεννα ἐκκλησιαστικά

Παραμονή Χριστουγέννων ὁ γνωστός Σαράντος Καργάκος δημοσίευσε ἕνα ἄρθρο μέ τίτλο «Χριστούγεννα μέ τόν Παπαδιαμάντη», πού ἀναφέρεται στήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων, ὅπως, δυστυχῶς, τήν ἑόρταζαν πολλοί νεοέλληνες πρίν ξεσπάση ἡ οἰκονομική κρίση. Στό τέλος ὁ ἀρθρογράφος κατέληγε σέ μιά συγκεκριμένη πρόταση.

Γράφει ὅτι, δυστυχῶς, «τά Χριστούγεννα κατά τά τελευταῖα χρόνια εἶχαν χάσει τόν θρησκευτικό χαρακτήρα, εἶχαν χάσει τό νόημά τους, εἶχαν πάψει νά εἶναι μιά οἰκογενειακή ἑορτή· ἦταν ἑορτή σπατάλης, ἑορτή χλιδῆς. Ὁ κόσμος δέν ξόδευε γιά νά χαρεῖ· ξόδευε γιά νά... ξοδευτεῖ». Αὐτά γίνονταν στά «κοσμικά κέντρα» καί τά γνωστά «ρεβεγιόν».

Ὅλοι παρατηρούσαμε αὐτά τά γεγονότα τῆς ἀποϊεροποιήσεως τῶν ἑορτῶν, τίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις μέσα στήν νεοπλουτίστικη νοοτροπία, πού εἶναι γεμάτη ἀπό τίς σωματικές αἰσθήσεις, ὅπου κυριαρχεῖ ἡ δυαδική σχέση μεταξύ ἡδονῆς καί ὀδύνης ἡ ὁποία δημιουργεῖ ἕναν φαῦλο κύκλο.

Μαζί μέ τήν διαπίστωση αὐτή ὁ ἀρθρογράφος ἐκφράζει καί τήν αἰσιοδοξία του, ἀλλά καί προτείνει διέξοδο διαφυγῆς. Γράφει: «Θέλω νά ἐλπίζω ὅτι μποροῦμε τοῦτα τά Χριστούγεννα νά τά περάσουμε περισσότερο εὐφρόσυνα. Τήν καλή γιορτή δέν τήν κάνει τό πλούσιο τραπέζι. Ἄς θυμηθοῦμε –κι ἄς μήν εἴμαστε θρησκευόμενοι– ὅτι τά Χριστούγεννα εἶναι μία κατ’ ἐξοχήν θρησκευτική ἑορτή. Πού ἑορτάζεται μέ λαμπρότητα στίς ἐκκλησίες. Ἡ εἴσοδος σ’ αὐτές, γιά ὅποιον δέν ἔχει τά 20 λεπτά τοῦ κεριοῦ, εἶναι δωρεάν. Τά ὅσα θ’ ἀκούσει εἶναι "ἀνάκουστος κελαδησμός", γιά νά τό πῶ σολωμικά. Καί μετά τόν ἐκκλησιασμό, τό ὅποιο φαγητό ἐπάνω στό τραπέζι θά τοῦ φανεῖ γεῦμα λουκούλλειο. Τίποτε δέν θά κάνει πιό θερμή τή Χριστουγεννιάτικη οἰκογενειακή ἑορτή ἀπό τήν ἀνάγνωση ἑνός παπαδιαμαντικοῦ διηγήματος. Στά παλιά ἀναγνωστικά εἴχαμε σέ πιό ἁπλοποιημένη μορφή τή "Σταχομαζώχτρα" καί τό "Τό Χριστό στό Κάστρο ". Θά πρότεινα στούς ἀναγνῶστες μου καί τόν "Ἀμερικάνο" ὡς μήνυμα αἰσιοδοξίας στήν ἀτμόσφαιρα τῆς ἀπελπισίας».

  

Ἀκόμη, τώρα πού περνᾶμε τήν κρίση συνιστᾶ «καί τήν ἀνάγνωση τοῦ Ψυχοσωστικοῦ διηγήματος "Ὑπηρέτρα"», ὅπου ὁ μπάρμπα-Διόμας σώθηκε ἀπό τό ναυάγιο τήν νύκτα τῶν Χριστουγέννων καί ἡ κόρη του Οὐρανιώ δέν ἀπήλαυσε τά ἀγαθά πού εἶχε ἀγοράσει, ἀλλά τόν ἴδιο τόν πατέρα της «τό σκληραγωγημένον καί θαλασσόδαρτον ἄτομόν του καί τάς δύο στιβαράς καί χελωνοδέρμους χεῖρας του, δι’ ὧν ἠδύνατο ἀκόμη ἐπί τινα ἔτη νά ἐργάζεται δι’ ἑαυτόν καί δι’ αὐτήν».

Καί σημειώνει ὁ ἀρθρογράφος: «Ὁ μπάρμπα-Διόμας δέν εἶχε ἀνάγκη τῆς ἕκτης δόσης τοῦ δανείου. Εἶχε "τάς δύο στιβαράς καί χελωνοδέρμους χεῖρας του". "Αὐτό τό ξέρουν τά νέα παιδιά;"».

Δέν ξέρω πῶς πέρασαν ἐφέτος οἱ περισσότεροι τά Χριστούγεννα, μέ «ρεβεγιόν» ἤ μέ Παπαδιαμάντη. Σίγουρα μποροῦν καί τώρα νά διαβάσουν τόν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη γιά νά γιορτάζουν πάντοτε ἐκκλησιαστικά Χριστούγεννα καί Πάσχα καί νά κάνουν τόν χρόνο τῆς ζωῆς τους γιορτή καί πανηγύρι.

ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο Χωρίς Ὑποσημειώσεις